تاریخ فرهنگ و هنر ایتالیا پیوندنی ناگسستنی با تمدن‌های دیرین جهان، به ویژه امپراطوری قدرتمند روم دارد. آنچه که از بناهای شگفت‌انگیز ساخته شده توسط رومیان باقی مانده، شهرهای مختلف ایتالیا را به یکی از بهترین مقاصد گردشگری برای علاقه‌مندان به معماری تبدیل کرده است. در این پست با چند نمونه از برترین آثار معماری واقع در ایتالیا و سرگذشت این بناهای شگفت‌انگیز آشنا می‌شویم.
کولوسئوم (Colosseum)
کـولـوسئوم، بزرگترین آمـفی تئاتــر روم باسـتان با ظرفیتی بیش از 50 هـــزار نفر جمعیت و 8 دروازه ورودی، یکی از مهمترین و باشــکـــوه تـــریــــن بنا های امپراطــــوری روم به شمار می‌رود. کولوسئوم از ابتدای احداث خود در سال 80 میلادی، صحنه‌ی مبارزه‌ی گـلادیاتورهای رومـی با یکدیگر و یا با حیوانات وحشی بوده است. این نبردهای خونین، برای اشــراف، حکم یک نمایش سرگرم‌کننده را داشت. از این رو، کـولـوسئوم رُم را بزرگترین قتلگاه تاریخ بشر میدانند.
کولوسئوم با مساحت 4000 متر مربع با تلفیق سبک معماری یونانی و رومی ساخته شده است. ستون‌های طبقات مختلف این نمایشخانه، هر یک برگرفته از یک سبک طراحی ستون در معماری یونانی هستند. این شاهکار معماری با قریب به 2000 سال قدمت، همچنان یک اثر شگفت‌انگیز و پر رمز و راز به حساب می‌آید.
معبد پانتئون
یک شاهکار دیگر از معماری روم، و باز هم در قلب شهر رُم ایتالیا. پانتئون در زبان رومی به معنی «احترام به خدایان» آمده و همانطور که از این نام پیداست، این معبد نیز برای پیشکش به خدایان ساخته شده است. پانتئون حدود 100 سال قدیمی‌تر از کولوسئوم است و در سال 25 پیش از میلاد پایه گذاری شده است. وجه شگفتی اصلی این معبد، عدم استفاده از ستون حمایتگر برای گنبد بزرگ آن است. معماران برای حفظ استحکام گنبد، به جای استفاده از ستون، به تدریج از وزن مصالح کاستند تا گنبد این بنا، به بزرگترین گنبد بدون حمایت جهان تبدیل شود.
در مرکز این گنبد، حفره‌ای قرار داد که آکولوس نام دارد. آکولوس علاوه بر ایفای نقش منبع نور و محل خروج دود ناشی از آتش مقدس، پیوند دهنده‌ی معبد با خدایان بالا نیز بوده است. آکولوس راهی برای ریزش باران به داخل معبد بوده است، به همین دلیل درست در زیر این حفره، چاهی برای جمع آوری آب باران تعبیه شده است. پانتئون در مقایسه با دیگر بناهای هم قدمتش، کمترین تغییر و تخریب را داشته است و آنچه امروزه از آن به جای مانده، تقریبا همان چیزییست که در دروان اوج قدرت امپراطوری روم وجود داشته است. پانتئون یکی از مهمترین جاذبه‌های فرهنگی هنری رُم می‌باشد.
برج پیزا
برج پیزا بسیار جوان تر از بناهاییست که تا به اینجا بررسی کردیم. این برج 54 متری که وزن آن به 145 تُن می‌رسد، در شهر پیزا واقع در توسکانی ایتالیا قرار دارد. برج پیزا داستان ساخت بسیار طولانی‌ای دارد؛ اقدامات اولیه ساخت این برج در قرن 12 میلادی و در اوایل دوره رنسانس ایتالیا آغاز شد اما پس از ساختن 3 طبقه، کجی و انحراف برج از محور اصلی نمایان شده و به همین دلیل فرایند ساخت متوقف شد. این توقف سال‌ها ادامه پیدا کرد و در این میان چندین بار معماران مختلف کار ساخت و اصلاح برج را بر عهده گرفتند اما همگی آن را ناتمام رها کردند.
سرانجام در قرن 14 میلادی، با ساخته شدن طبقه هفتم و آخرین بالکن، ساخت این برج پس از 176 سال به پایان رسید اما کجی آن همچنان به قوت خود باقی مانده بود. طی 750 سال گذشته، این برج 4/2 متر از خط اصلی خود فاصله گرفته و به کجی آن افزوده شده است. با انحرافی که هر سال مقدار آن بیشتر می‌شود، انتظار می‌رود این برج تا سال 2080 میلادی به طور کامل سقوط کند. از دیگر نکات جالب برج پیزا، هفت ناقوس این برج هستند که هر یک صدایی معادل یک نت موسیقی دارند. کجی برج پیزا آن را به سوژه‌ای عالی برای عکاسی گردشگران تبدیل کرده است.
فروم تراژان
تراژان، آخرین فروم ساخته شده در روم به حساب می‌آید و مربوط به اواخر قدرت این امپراطوری می‌باشد. فروم، به نوعی میدان اصلی شهر و مرکز فعالیت‌های اجتماعی از قبیل همایش‌ها و همچنین مکانی برای استقرار ادارات دولتی بود است. بازار بزرگ تراژان نیز در قالب ساختمانی 6 طبقه و با دارا بودن مغازه‌های گوناگون، مراکز بازرگانی و اداری، یکی از بزرگترین بازارهای دوران خود بوده است. فروم تراژان همچنین شامل باسیلیکای بزرگ، کتابخانه و معبد نیز بوده است. امروزه بسیاری از ساختمان‌های این فروم به ویرانه تبدیل شده است.
کلیسا سانتا ماریا دل فیوره
به عنوان آخرین بنا در این پست، به فلورانس، مرکز هنر ایتالیا در دوره نوزایی سفر می‌کنیم، جایی که کلیسای بزرگ سانتا ماریا دل دفیوره به عنوان یکی از هنرمندانه‌ترین کلیساهای جهان در آن قرار دارد. ساخت این کلیسا در قرن 13 میلادی و به سبک معماری گوتیک آغاز شد و تا قرن 15 میلادی ادامه پیدا کرد. با وجود همزمانی ساخت این کلیسا با پا گرفتن دوره هنری گوتیک، اما تاثیر چندانی از این سبک را نمی‌توان در آن دید. سانتا ماریا دل فیوره دارای 3 ساختمان و یک کلیسای اصلی است که پاپ کاتولیک فلورانس در آن اقامت دارد.
هر نقطه از جهان شگفتی های معماری بسیاری را در دل خود جای داده است و بررسی این آثار ما را با فرهنگ و ارزش‌های دیرین هر اقلیم و همچنین فنون مهندسی و طراحی صنعتگران و هنرمندان آن دوران آشنا می‌کند. در پست‌های آینده سری به آثار معماری منتخب دیگر کشورهای جهان می‌زنیم. با سی‌بام همراه باشید.
